လုယက္မႈ ျပသာနာ ( ၁ )

လုယက္မႈ ျပသာနာ ( ၁ )

ျမစ္ျကီးနားက အသက္မျပည့္ေသးတဲ့ကခ်င္လူငယ္ေလးေတြ လုယက္မႈ ျပသနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတဲ့ အျမင္ကေန ေဆြးေႏြးဖို့ျဖစ္တယ္..က်ြန္ေတာ္ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္၂ခ်က္ထဲ က ???

ပထမ အခ်က္

ကခ်င္ IDPမ်ား အေရး ေရေသာက္ျမစ္ျပသနာ ေျဖရွင္းရန္ ျဖစ္တယ္.. ပထမဦးစြာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အျကီးျကီး ရွိျပီ

ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာ ေလးေလးနက္နက္ လက္ခံဖို့လိုတယ္..ပင္မအေျကာင္းရင္း သိရင္ ??? ေျဖရွင္းရန္နည္းလမ္း ရွာပါမယ္..နည္းလမ္းရ ရင္ လုပ္ပါမယ္,ပင္မအေျကာင္းရင္း,ကခ်င္ေတြရဲ့ ေရေသာက္ျမစ္ ေပ်ာက္ဆံုးျခင္း rootless ျဖစ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္..2011 ဇြန္လ ၉ရက္က စလိုက္တဲ့ တစ္ေက်ာ့ျပန္ကခ်င္စစ္ပြဲ ဟာ ခုဆို ၈နွစ္တိုင္ေရာက္လာေနျပီ ျဖစ္တယ္..KIO နဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ့ တိုက္ပြဲျကာလာတာနဲ့အမ်ွ IDP အေရအတြက္ဟာ တိုးသထက္တိုးလာျပီ ျဖစ္တယ္,ဒါဟာ ကခ်င္တို့ရဲ့ ေနရပ္က စြန့္ခြာ အနာဂတ္ေပ်ာက္ဆံုးျခင္း ျဖစ္တယ္..ဘယ္ေလာက္ေတာင္မ်ားလာသလဲ ဆိုေတာ့ ??၂၀၁၈ ဧျပီလ တနိုင္းစစ္ပြဲ မတိုင္ခင္အထိ Government Control area ေရာ Non Government Control Area ေရာ စခန္းေပါင္း ၁၆၄ ခုရွိျပီး လူဦးေရ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ 90829 ေယာက္နဲ့ ရွမ္းေျမာက္မွာ 9435 ေယာက္ စုစုေပါင္း 100264 ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္, ဒါဟာ??? 2014 သန္းေကာင္စာရင္းအရ ကခ်င္လူဦးေရ ၆သိန္းခြဲ ရဲ့ ၆ပံု၁ပံု ျဖစ္ေနတာဟာ ထိတ္လန့္စရာ စာရင္း ျဖစ္ေနပါတယ္,။

IDP စာရင္းဟာ ထပ္တိုးေနအံုးမွာ အေသအခ်ာပါ,ဒီအျဖစ္ဟာ ကခ်င္ေတြရဲ့ ပညာေရး စီးပြားေရး လူမႈ ေရး တျဖည္းျဖည္း က်ဆံုးေစတဲ့အရာဆိုတာ အားလံုးအသိပါ ဒါေပမဲ့ ထိေရာက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ေတြ မလုပ္နိုင္ေသးပါဘူး..IDP ေတြ ကူညီေရးဟာ ျဖစ္စဥ္ ၃ခုရွိပါတယ္.Rescue ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရး Return ေနရပ္ျပန္ေရး Resettelment ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး တို့ပဲ ျဖစ္ရာမွာ ကခ်င္ IDP ေတြအတြက္ ေလာေလာဆယ္ကခ်င္ျပည္သူေတြ လုပ္ေပးနိုင္တာက rescue တစ္ခုတည္းျဖစ္ေနပါတယ္..ဒီေတာ့ ဘယ္ေလာက္မ်ားကူနိုင္အံုးမလဲ??? ဘယ္ေလာက္ျကာျကာလဲ???ျ ကာေတာ့ ကခ်င္လူထုလည္း လက္ပမ္းက်ေနျပီျဖစ္တယ္.. ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္ေပးဖို့သင့္သလဲ???? က်ြန္ေတာ္တို့ ကခ်င္လူထုျကားမွာ သတိေမ့ေလ်ာ့ေနတာ တစ္ခုရွိပါတယ္.. က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္ ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္တာဆိုလို့ ျပည္ေထာင္စု လူကယ္ျပန္ ဝန္ျကီးဌါနျဖစ္ပါတယ္..အဲဒါကို ေတာင္းဆိုဖို့ပါပဲ..နိုင္ငံေရး conflict ေျကာင့္ ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲေျကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ IDP ေတြဟာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေပၚမွာ လံုးဝတာဝန္ရွိေနပါတယ္..လူထုမဲေပး တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ အစိုးရနဲ့ လြွတ္ေတာ္ရွိေနပါတယ္.. သူတို့ဟာ လူထုအသံကို လစ္လ်ဴ ရႈလို့မရပါဘူးး..ဒီ နိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ဖို့လိုပါတယ္. ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၇, ၇၆ အရေသာ္၎ျပည္နယ္လြွတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၂၃ , ၂၄, ၂၅ အရ ေသာ္၎..IDP မ်ား အထူးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ကခ်င္ျပည္နယ္လြွတ္ေတာ္မွာ ဖြဲ့စည္းေဆာင္ရြကခြင့္ရွိပါတယ္..

အဲဒီေကာ္မတီကေန လူကယ္ျပန္ ဝန္ျကီးဌါနကိုေသာ္၎ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရကိုေသာ္၎ ထိေရာက္စြာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္ပါတယ္.. ဒါဆိုရင္ အစိုးရအလုပ္ကိုယ္စား ဝင္ေရာက္တာဝန္ယူေနရတဲ့ ကခ်င္လူထု တာဝန္ေပါ့သြားမွာျဖစ္သလို စနစ္က်ျပီး က်ယ္ျပန့္တဲ့ လူမႈ ဝန္ထမ္းအစီအစဥ္မ်ား ခံစားရမွာ ျဖစ္တယ္..Rescue အပိုင္းကို ထိေရာက္စြာ ေဆာင္ရြက္နိုင္မွာ ျဖစ္သလို Return ပိုင္းမွာလည္း ရသေလာက္ေဆာင္ရြက္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္..ဒီကိစၥအတြက္ က်ြန္ေတာ္တို့ ေတာ္ေတာ္ျကိုးပမ္းခဲ့ပါတယ္.ကခ်င္ ၄ပါတီ ေတြ့ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး သေဘာတူညီမႈ ရခဲ့ေပမဲ့ ေရွ့ဆက္ မတိုးနိုင္ခဲ့ပါ..ထို့အတူ ျမစ္ျကီးနားလူမႈ အဖြဲ့အစည္း CSO အခ်ိဳ့ ေရွ့ေနမ်ားအဖြဲ့ေတြနဲ့လည္း ေသခ်ာ တိုင္ပင္ခဲ့ဘူးပါတယ္..လုပ္မယ္လို့ ဆႏၵမ်ားရွိခဲ့ေပမဲ့ လက္ေတြ့မွာ စျပီး မလုပ္နိုင္ခဲ့ပါ,အလုပ္ကို ဖိဖိစီးစီး လုပ္လိုစိတ္မရွိေသးတယ္လို့ပဲ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္..ဒီကိစၥဟာ တစ္ဖြဲ့တည္း လုပ္တာထက္ အမ်ားစု mandate နဲ့ ေဆာင္ရြက္မွသာ ေအာင္ျမင္တာမို့ က်ြန္ေတာ္တို့ မိတ္ဖက္အဖြဲ့မ်ား ရွာေဖြေနဆဲ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္..

ကခ်င္ျပည္သူတို့အေနနဲ့ နည္းလမ္းရွိျပီ ,!!က်ယ္က်ယ္ျပန့္ျပန့္လည္း လုပ္နိုင္ဖို့ ရွိျပီ ဆိုရင္???ဒီလို လုယက္မႈ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို အျမန္ဆံုးရပ္တန့္ဖို့ အားထုတ္ရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္..အျပုသေဘာ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား အမ်ားသံုးသပ္ရင္ ဒီထက္ေအာင္ျမင္နိုင္ပါတယ္..

M Kawn La