GA HPAW
Dai ni anhte Kachin Hkristan ni law malawng wa anhte a lawt lam magam hta kasang kalang rai shang lawm shakut shaja nga ai ten hta, maga mi de ninghkap adawt nna, Karai Kasang yaw shada ai lam hta mung masa nlawm ai hku online media ntsa hkan tsun jaw ai anhte amyu ni, bai, dai zawn tsun ai kaga amyu sara ni a hkaw tsun ai lam ni hpe facebook kaw shared galaw ai, Amen! Amen! nga yin la, Halleluyah, Halleluyah ngu ka dat jang wan wan nga dum ai Kachin Hkristan ni law law nga ai hpe mung mu lu ai. Dai majaw, ‘Mung masa amu hte Hkristan makam’ gara hku matut hkat nga ai lam hpe shawng de ka da sai laika kaw na kalawk shaw la nna facebook kaw daw karan nna mara dat na nngai.Aten lu ai ni hti nna, akyu hkam sha lu na myit mada nngai.Ndai hpe hti yang, 'Amen! Amen!' 'halleluyaj! halleluyajh' nga marawn ai hte sha gaw anhte a ruyak bum hpe n sit kau lu ai hta n-ga, shinggyim masha nan, Karai jaw ai shinggyim lit hpe n-yit n hprai ai gunhpai let, Karai Kasang hte rau jawm kanawng yang chyu sha anhte a ruyka bum hpe sit kau lu na lit kaba lu ai hpe mu lu nga rai nga ai.
Daw 1
GA SI RUDI (Etymology)
Hkristan ni hte mung masa gara hku matut mahkai nga ai lam, Hkristan ni mung masa hte seng ai lam ni hta shang lawm mai n mai ngu ai hpe sang lang ai hku mu mada chye na lu na matu, “mung masa – politics” ngu ai ga a lachyum hpe shawng hka ja yu mai nga ai.
Mung masa ngu ai ga hta yu maya hku ga si lachyum hpyan ga nga yang “mung” – gaw ‘mungdan,’ ‘mungdaw’ ngu ai hku chye na mai nna, “masa” ngu ai gaw dai mungdan kata na mabyin masa, sat lawat lam ni rai nga ai. Mung masa - politics ngu ai ga si a lachyum rudi hpe gawn yu ai shaloi, Greek ga politika ngu ai kaw na sa wa ai rai nna, de a lachyum gaw "affairs of the cities – mare hte seng ai lam ni” ngu ai lachyum rai nga ai. Ndai kaw “politic” kaw “s” bang jat nna “politics” ngu ai law law masa hku lang ai gaw, Aristotle wa a the Politics ngu ai laika buk hta ka da ai lam hpe mahta nna “affairs of the cities” ngu lang ai re lam chye lu ai. Politics hpe ‘s’ n lawm ai sha politic ngu ai atai masa hku bai yu sa nga jang, French ga politique ngu ai kaw nna Latin ga de politicus, dai hpe Greek ga hku politikos ngu bai lang mat wa ai lam chye lu ai. Dai politikos a lachyum gaw "of, for, or relating to citizens," "civil," "civic," "belonging to the state," dai kaw nna Greek polites "citizen" hte polis "city" ngu ai lachyum ni pru wa ai hpe mu lu ai. Ginchyum nna chye na lu ai gaw mung masa ngu ai gaw mung masha ni hte ading tawk matut nga ai myo, mare, mungdan a masa rai nga ai. Aristotle shaleng ai hta, politics ngu ai gaw “practical science” rai nga ai; hpa majaw nga yang mung masa gaw mung masha ni hpe ngwi pyaw shangun na lam hte seng nga ai, ngu shaleng ai hpe mu lu ai. Dictionary of Politics and Government laika hta “politics” hpe “theory and practice of governing a country - mungdan uphkang masa hte lai” ngu shaleng da ai hpe mu lu ai. Ndai gaw uphkang ai masa hte matut ai hku chye na lu nga ai.
Dai hta n-ga, dai ni na aten hta “politics” ngu ai ga hpe lam amyu myu hku, shara law law hta jai lang nga ma ai hpe mung mu ai. Ga shadawn, church politics, geo-politics, economic politics zawn re ai hku lang nga ma ai. Yesu Hkristu a aten hta e the politics of purity – sanseng masa hte the politics of compassion yan garang hkat ai lam, Yesu a ladat gaw the politics of compassion rai nna, dai aten na nawku htung salang ni a masa gaw the politics of purity rai malu ai nga Marcus J. Borge ngu ai Ga Shaka Ningnan sara kaba wa tsun da nga ai. The politics of purity ngu ai gaw Chyoi Pra Tara ngu na rai nga ai. Chyoi Pra Tara gaw karan ginhka ai - separation lachyum rai nga ai. Grau hkum tsup ai lachyum hku gaw, karan ginhka ai, jarit gaiwang kum ai, madang ginhka ai, san seng ai ni gaw n san n seng ai ngu masat kau ai ni hte kaga hkrai hkrai rai nga ai. Dai majaw, Chyoi Pra Tara – the politics of purity gaw Yesu Hkristu gawgap na Tsawra Tara – the politics of compassion hte nhtan shai nga ai, nga tsun ai.
Ndai lahta na lam ni gaw Englik ga si “politics” ngu ai a ga si lachyum rudi (etymology) gawn shayu hkrat wa ai shaloi, dai ni dai ga hpe kara hku jai lang sa wa nga ai, ngu ai hpe dep lu daram gawn yu ai lam rai nga ai. Lachyum yawng hpe ginchyum ga nga yang, Shinggyim masha nga ai kaw mung masa nga ai; amyu rusai nga ai kaw mung masa nga ai; lamu ga nga ai kaw mung masa nga ai. Lu na sha na myit ai kaw nna mung masa rai wa sai. shinggyim masha gaw nsa sha a sa nga a yang gaw mung masa kaw na n lawt nga ai. Makam masham mung masa mung laru hkaleng amyu myu hku du shang wa ai kata kaw, ndai lahta na lachyum ni hpe lata hta la nna, anhte a magam bungli hpe n-gun shadat sa wa gaw Hkristan makam nan rai nga mali ai law..
( bai matut na nngai)
.jpg)
